Historia obiektu
Okazała gotycka świątynia. Od XVI w. najważniejszy protestancki kościół Torunia i całej ziemi chełmińskiej. Miejsce pochówku siostry Zygmunta III – Anny Wazówny oraz protestanckich elit miasta. Obecna budowla wzniesiona w II połowie XIV w. przez zakon franciszkanów, któremu reguła zakazywały budowy wieży. Godnie zastępują ją trzy wieżyczki, tworzące okazały wschodni szczyt. Od północy do kościoła przylegają pozostałości zabudowań klasztornych, w których mieściło się później słynne toruńskie Gimnazjum Akademickie. Do września 1939 roku wikariuszem w kościele Mariackim był ks. Stefan Wincenty Frelichowski – obecnie błogosławiony, patron harcerzy polskich.
W swych dziennikach, pod 29 lutego roku 1951, Maria Dąbrowska zanotowała: Jest to najbardziej mistyczny, najbardziej >kościelny< ze wszystkich kościołów, jakie widziałam po świecie.
Tylko tu!
♦ W prezbiterium – przy północnej i południowej ścianie – pochodzące z początku XV w. stalle. Bogato rzeźbione meble uznawane są za jeden z najcenniejszych zespołów snycerki średniowiecznej w kraju.
♦ Imponujący manierystyczny prospekt organowy z początku XVII w. Do przebudowy w latach 20 XX w. najstarszy kompletny instrument organowy w Polsce. Obecnie uznawany za najstarszy zachowany w kraju prospekt.
♦ Monumentalne malowidła ścienne w nawie południowej powstałe pod koniec XIV w., przedstawiające postaci Chrystusa, Maryi oraz świętych z atrybutami, m.in.: św. Szczepana. św. Andrzeja, św. Elżbieta, św. Krzysztofa. Najbardziej okazałe malowidła ścienne w północnej Polsce.
♦ Epitafium rodziny toruńskich piwowarów Neisserów. Składa się ono z dwóch obrazów. W dolnym przedstawiono zmarłego z małżonką oraz potomkami. Górne malowidło przedstawia chrzest Jezusa. Torunianie, pewni swej pozycji i potęgi, postanowili „ochrzcić” Chrystusa nie w Jordanie, a w… Wiśle pod Toruniem! W tle najstarsza zachowana do dziś panorama miasta z roku 1594.
♦ Epitafium Strobandów. Poświęcone jednej z zasłużonych rodzin patrycjuszowskich Torunia. Mecenasom sztuki, nauki i kultury. Dzięki inicjatywie burmistrza Henryka Strobanda doszło do rozbudowy Ratusza Staromiejskiego oraz powstania Gimnazjum Akademickiego.
♦ Mauzoleum Królewny Anny Wazówny. Z powodu wyznania Anna nie mogła zostać pochowana na Wawelu. Początkowo spoczęła w Brodnicy, by po jedenastu latach trafić do najważniejszej protestanckiej świątyni w okolicy. Powtórny pochówek zorganizował bratanek królewny – król Władysław IV Waza. Barokową kaplicę grobową wypełnia alabastrowy pomnik wyobrażający leżącą królewnę.
♦ Chrystus w Grobie – ogromna średniowieczna rzeźba z około 1400 roku. Mierząca 2,54 m. długości figura uznawana jest za największą w Polsce i jedną z największych na świecie rzeźb tego typu. Obecnie dostępna w galerii sztuki gotyckiej Muzeum Okręgowego (Ratusz Staromiejski).
Info praktyczne/godziny/bilety
Zwiedzanie od 8.30 do 19.00, poza mszami świętymi. Wstęp bezpłatny.
Adresy/telefony/www
ul. Panny Marii 2
tel. 56 622 26 03
http://www.wnmptorun.diecezja.torun.pl/
