Historia obiektu
Najważniejsza świątynia Torunia i okolic. Owoc ambicji patrycjatu hanzeatyckiego miasta. Początkowo kościół parafialny Starego Miasta Torunia. Od roku 1935 bazylika mniejsza. W roku 1992 został katedrą nowo powstałej diecezji toruńskiej.
Do dziś miejsce najważniejszych uroczystości religijnych. W średniowieczu miejsce dokonywania kiery (wyboru władz miejskich) oraz ekskluzywna nekropolia staromiejskiego patrycjatu. Królowie odwiedzający Toruń mieli w zwyczaju rozpoczynać wizytę od nabożeństwa u św. Janów.
Świątynię wznoszono etapami od II poł. XIII w. po lata 80 XV w. Kościół jest miejscem spoczynku serca króla Jana Olbrachta. To tu – przy gotyckiej chrzcielnicy – chrzczono Mikołaja Kopernika.
Tylko tu!
♦ Na wieży kościoła wisi ogromny dzwon – powstały w roku 1500 Tuba Dei (Trąba Boża). Największy średniowieczny dzwon w Polsce oraz jeden z siedmiu gotyckich, wielkich dzwonów kołysanych w świecie. Waży przeszło 7,5 tony (samo serce to około 280 kg.). Przypuszcza się, że Trąba Boża jest jednym z owoców konkurencji między Toruniem i Gdańskiem – odpowiedzią na wielki dzwon, który zawisł na wieży fary Głównego Miasta. W 1703 r. Szwedzi planowali ukraść instrument. Opuszczono go nawet o kondygnację. Okup wniesiony przez miasto oraz trudności techniczne związane z demontażem Trąby sprawiły, że dzwon został w Toruniu. Z okolicznościami powstania dzwonu wiąże się wiele legend. Jedna z nich mówi, że tylko dzięki torunianom, którzy zebrali środki na ulanie kolosa, Bóg zmienił swe plany i odwołał koniec świata.
♦ Gotycka chrzcielnica, przy której w roku 1473 ochrzczono Mikołaja Kopernika. Uznawana niekiedy za zabytek XIII wieczny. W wieku XIX wśród niektórych badaczy żywy był pogląd, iż na otoku chrzcielnicy wypisano najstarsze zdanie w języku polskim.
♦ Monumentalna kompozycja – malowidło na północnej ścianie prezbiterium. Przedstawienie Sądu Ostatecznego, Ukrzyżowania na drzewie Jessego, Legendy o Trzech Żywych i Trzech Umarłych. Malowidło powstało około roku 1380/90.
♦ Piękna Madonna Toruńska. Jeden z najwybitniejszych przykładów plastyki gotyckiej. Figura przedstawiająca Matkę Boską z Dzieciątkiem powstała około roku 1400. Podczas II wojny światowej skradziona przez Niemców. Do dziś nie ustalono miejsca, w którym się znajduje. Obecnie, na oryginalnej konsoli z popiersiem Mojżesza, podziwiać można powstałą po wojnie replikę.
♦ Zgodnie z tradycją – w filarze Kaplicy Kopernikowskiej złożono serce zmarłego w Toruniu w roku 1501 króla Jana Olbrachta. W rzeczywistości wszystkie wnętrzności monarchy zamurowano w drewnianej skrzyneczce tuż pod posadzką kościoła – w miejscu, w którym schodzi się z katedralnej wieży.
♦ W południowej ścianie prezbiterium zamontowano płytę nagrobną Jana i Małgorzaty von Soest (lata 60 XIV w.) Po śmierci męża, kupca i burmistrza toruńskiego, Małgorzata z powodzeniem prowadziła przejęty przez niego interes. W czasach, gdy Toruń uchodził za największego w Europie eksportera ruskiego wosku, sprowadzała i kontrolowała największe partie tego surowca.
♦ Na wieży katedry wisi jeden z dwóch największych zegarów historycznych w kraju. Zegar Flisaczy – bo tak jest nazywany – posiada tarczę o blisko 5 metrowej średnicy. Godzina wskazywana jest zaledwie przez jedną wskazówkę. Ponieważ wieńczy ją dłoń z wystawionymi palcami, nazywana jest Digitus Dei (Palec Boży). Zegar powstał najpewniej w I poł. XV w.
Info praktyczne/godziny/bilety
Obok zwiedzania wnętrza, warto wejść na wieżę, by ujrzeć wspaniała panoramę miasta. Dodatkowo – w salce na wieży mieści się mała sala kinowa, w której prezentowany jest film 3D, obrazujący historię i kolejne rozbudowy świątyni.
Zwiedzanie wnętrza i wieży możliwe jest od 1 kwietnia do 31 października. W dni powszednie 9.00 – 17.30., w niedziele i święta 14.00 – 17.30. Bilety: wieża: 8 / 6 PLN.
Pokaz filmu 3D: 12:00, 13:00, 14:00, 15:00 dla osób indywidualnych (min. 10 osób), dla grup rezerwacja pod nr: 603 130 626. Bilety: 5 zł/osoba ( film + wieża : normalny – 10 zł, ulgowy – 8 zł).
Adresy/telefony/www
ul. Żeglarska 16
tel. 56 6571480
http://www.katedrajanow.pl
